آبخیزداری در هرمزگان ریشه در فرهنگ و تمدن مردم دارد
اقلیم هرمزگان گرم و خشک است و شرایط کم آبی از دیر باز بر این سرزمین سایه افکنده است. در 12 ماهه سال تنها دو تا سه ماه به جای فصل زمستان، هوا بهاری و خنک می شود که تاثیری در کاهش مصرف آب ندارد و بارندگی آنقدر ناچیز است که کفاف زمین های تشنه را نمی دهد چه برسد که نزولات آسمانی هم ذخیره شود.
مردمان این دیار دریافته اند در این اوضاع وانفسای کم آبی و خشکسالی بکارگیری از روش های آبخیزداری و آبخوانداری که دیر باز ریشه در فرهنگ و تمدن مردم هرمزگان دارد می تواند به عنوان یکی از روش ها و شیوه های کارآمد مرهمی بر زخم های کشاورزان، زارعان و اهالی مردم روستا باشد.
آبخیزداری در هرمزگان ریشه در فرهنگ و تمدن مردم دارد
ابوالقاسم حسین پور معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان هرمزگان درباره جایگاه آبخیزداری و نقش آن در زندگی مردم به خبرنگار مرکز اطلاع رسانی سازمان جنگل ها گفت: آبخیزداری در هرمزگان واژه بیگانه ای نیست بلکه ریشه در فرهنگ و تمدن مردم دارد. از قدیم الایام مردمان این دیار برای استحصال و جمع آوری آب های سطحی روش های آبخیزداری را برگزیدند و نیاکان ما در هرمزگان با این تکنیک توانستند امرار معاش کنند.
حسین پور می گوید مردم در مناطق بحرانی با استفاده از دانش بومی آب شور را از شیرین جدا ساخته و کشت و زرع به راه انداختند، نخلستان ایجاد کردند و در برخی مناطق با آبخوانداری و ایجاد سیلاب بند، آب ذخیره کرده و سیلاب ها را برای تغذیه آبخوان ها به داخل سفره های زیر زمینی هدایت کردند.
به گفته حسین پور در برنامه ششم توسعه اجرای 390 هزار هکتار عملیات آبخیزداری در استان هرمزگان برعهده منابع طبیعی گذاشته شده و این تنها تعهدات دولت است نه ملت.
خیرین هرمزگانی در آبخیزداری 120 میلیارد سرمایه گذاری کردند
وی گفته: خیرین استان به تنهایی طی دو، سه سال اخیر در بخش آبخیزداری به ارزش 120 میلیارد ریال سرمایه گذاری در سطح استان انجام داده اند و مشارکت مستقیم مردم در منطقه بشاگرد احداث بیش از 4 هزار بند کوتاه را به همراه داشته است و برنامه این است که از ظرفیت اقتصادی آبراهه ها در تامین معیشت جوامع محلی و روستاییان با شیوه آبخیزداری استفاده کنیم. البته ناگفته نماند در این مسیر ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و سازمان جنگل ها و مراتع برای کاهش محرومیت زدایی و رفع محرومیت در مناطق، منابع طبیعی را همراهی خواهند کرد.
حسین پور در ادامه گفت و گو با خبرنگار ما به شکننده بودن خاک در استان هرمزگان اشاره می کند و می گوید: حساسیت خاک، بارش های با شدت زیاد، تغییر کاربری اراضی، مهاجرت در اثر خشکسالی، رها سازی اراضی دیم و تخریب پوشش گیاهی و دخالت های انسانی در انحراف و تمرکز سیلاب و اقدامات عمرانی نادرست از جمله عوامل اصلی ایجاد و گسترش کانون های گالی در استان به شمار می روند که منجر به تشکیل گالی ها و خندق های عمیق به عمق یک تا 10 متر با نرخ جابجایی بیش از 300 متر در سال در استان هرمزگان شده است.
شناسایی 40 کانون بحرانی فرسایش گالی در هرمزگان
او از شناسایی 40 کانون بحرانی فرسایش گالی در هرمزگان خبر می دهد و درباره فرسایش گالی در دشت «گزیر» در بندر لنگه می گوید که منابع طبیعی با مشارکت مردم و بکار گیری جوامع محلی و دانش بومی توانست کانون های گالی را در این دشت تثبیت و مهار کند و با توجه به این اقدامات اکنون در حوزه دشت کندران بندر لنگه که سیل روستاهای آن را تهدید می کند، کنترل عوامل ناپایدار تبدیل به مطالبات اجتماعی مردم از منابع طبیعی شده و منابع طبیعی توانست 25800 هکتار حوزه آبخیز مزبور را مطالعه و کنترل گالی انجام دهد.
وی در توضیح بیشتر اقدامات و فعالیت های منابع طبیعی ادامه داد: بیلان منفی آبخوان های زیر زمینی و فرو نشست زمین در برخی از دشت های استان پای سازمان جهاد را نیز به عنوان شریک کار به میان کشیده و در برخی از دشت های طرح آبخیزداری و آبخوانداری با حمایت سازمان جهاد استان تدوین شده و بیش از 40 دشت که نیاز به تغذیه آبخوان وجود دارد به عنوان یکی از اولویت های بخش کشاورزی و منابع طبیعی در دست پیگیری و انجام است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان هرمزگان در ادامه از 700 هزار هکتار سطح تحت پوشش عملیات اجرایی آبخیزداری در استان سخن به میان آورد و گفت: خیرین استان که هم در داخل و هم در خارج از کشور حضور دارند بیش از 7450 سازه آبخیزداری در سطح استان انجام داده اند که اکنون مورد بهره برداری مردم قرار دارد.
این مسئول آبخیزداری هرمزگان از دیگر توانمندی های آبخیزداری استان به احداث ایستگاه آبخیزداری معرف و زوجی در منطقه دهگین رودان اشاره کرد که منابع طبیعی توانسته از سال 2006 این ایستگاه را به عنوان معرف اقلیم خشک کشور راه اندازی و شاخص های آبخیزداری و داده های حوزه های آبخیز این اقلیم را بصورت مستمر مورد رصد و ثبت و پایش قرار دهد.
وی یادآور شده هم اکنون این ایستگاه مورد توجه دانشگاهیان، پژوهشگران و محققین قرار دارد و این اقشار علمی و آکادامیک بسیاری از طرح های خود را در محل این طرح به انجام رسانده اند.
نظر شما :