اگر منابع طبیعی می خواهد مدیریت شود، مناسب ترین واحد برنامه ریزی و اجرا حوزه آبخیز است

دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و معاون اجرایی طرح کلان ملی مدیریت جامع آبخیز گفت: تمام دنیا امروز این موضوع را پذیرفته اند اگر منابع طبیعی می خواهد مدیریت شود، مناسب ترین واحد برنامه ریزی و اجرا، حوزه آبخیز است.

دکتر واحدبردی شیخ در مصاحبه با خبرنگار مرکز اطلاع رسانی سازمان جنگل ها افزود: طرح کلان ملی مدیریت جامع آبخیز یکی از پنج طرح کلان در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی است که توسط شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در سال 91 تصویب شد و دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به عنوان مجری محوری این طرح انتخاب شده است.

وی گفت: سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری به عنوان دستگاه سفارش دهنده و وزارت نیرو و محیط زیست به عنوان دستگاه های بهره بردار این طرح انتخاب و معرفی شده اند.

این دانش آموخته دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، آبخیز را از نظر لغوی به معنای محل خیزش آب و پهنه تمرکز جریان و تخلیه آب های حاصل از بارش تعریف کرد و گفت: از نظر مفهومی آبخیز یک سیستم و پهنه جغرافیایی است که رواناب های حاصل از بارش روی تمام آن سیستم یا پهنه متمرکز شده و از یک نقطه که نقطه خروجی آبخیز نامیده می شود تخلیه می گردد.

دکتر شیخ همچنین افزود: مدیریت جامع آبخیز یک رویکرد جدید در دنیاست و از سال 2000 به این سو ترویج یافته و خیلی از کشورها مانند ایالات متحده آمریکا، استرالیا، چین، هند و کشور هایی نظیر آفریقای جنوبی سند مدیریت جامع آبخیز خود را تدوین کرده اند.

وی درباره اجرای مدیریت جامع آبخیز در ایران یادآور شد: با همکاری برنامه عمران ملل متحد (یو ان دی پی) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد( فائو) این پروژه بصورت پایلوت در حوزه آبخیز حبله رود شروع شده و توفیقات قابل توجهی برای مردم و حاشیه‌نشینان آن ایجاد کرده است. 

این دانش آموخته رشته آبخیزداری رابطه پژوهش، آموزش و اجرا را یک رابطه تنگاتنگ برشمرد و وجود این سه عنصر در کنار هم جهت اجرای طرح های آبخیزداری را موجب ایجاد «سینرژی» دانست و یادآور شد اکنون ارتباط معناداری بین پژوهش، آموزش و اجرا وجود ندارد زیرا انتظار است که مشکلات و تنگناهای منابع طبیعی به دانشگاه انتقال داده شود.

وی اقدامات آبخیزداری را اساس و پایه دیگر اقدامات در عرصه دانست و گفت: اگر قرار است یک سد با هزینه های سرسام آوری که برایش انجام می شود کارکرد خیلی خوبی داشته باشد قطعاً در بالا دست آن باید مدیریت جامع آبخیز انجانم شود تا بتواند از فرسایش خاک و در نهایت از رسوب وارده در پشت سد جلوگیری نماید.