یادداشت/ نقش تعاونیها و اتحادیههای منابع طبیعی در مدیریت پایدار و ضرورت تقویت آنها
امروزه منابع طبیعی کشور با چالشهایی چون تغییرات اقلیمی، فشارهای اقتصادی، افزایش جمعیت و بهرهبرداریهای غیرمجاز روبهرو است.
مقدمه
امروزه منابع طبیعی کشور با چالشهایی چون تغییرات اقلیمی، فشارهای اقتصادی، افزایش جمعیت و بهرهبرداریهای غیرمجاز روبهرو است. در چنین شرایطی، سازمان منابع طبیعی کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند مشارکت واقعی و ساختارمند مردم است. تعاونیها و اتحادیههای منابع طبیعی میتوانند بستر اصلی تحقق این مشارکت باشند.
جایگاه تعاونیها در منابع طبیعی
تعاونیها سازوکاری هستند که با گردآوردن افراد محلی، امکان مشارکت منسجم در فعالیتهای مرتبط با جنگل، مرتع و آبخیز را فراهم میسازند. این نهادها دارای ویژگیهای ذیل هستند:
*مشارکت مستقیم بهرهبرداران: حضور کشاورزان، دامداران و ساکنان محلی در قالب تشکل قانونی.
*افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها: اجرای پروژهها بهصورت گروهی و هدفمند.
*توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی: ایجاد اشتغال پایدار و درآمدزایی در مناطق روستایی و عشایری.
*حفاظت مؤثرتر از منابع طبیعی: کاهش فشار بر مراتع و جنگلها از طریق برنامهریزی جمعی و پایبندی به توافقات مشترک.
اتحادیهها؛ ستون فقرات تعاونیها
اتحادیهها، مجموعهای از تعاونیها هستند که با تجمیع توان محلی، قدرت اثرگذاری در سطح کلان را افزایش میدهند. مهمترین نقش آنها عبارت است از:
*نمایندگی در سطح ملی و استانی: دفاع از حقوق تعاونیها در برابر نهادهای تصمیمگیر.
*تسهیل ارتباط با بازار و فناوری: اتصال تعاونیها به بازارهای فروش محصولات و خدمات نوین.
*تقویت سرمایه اجتماعی: ایجاد حس همبستگی و اعتماد میان اعضا و سازمان.
ضرورت توجه سازمان منابع طبیعی
بدون تعاونیها و اتحادیهها، مشارکت مردمی به سطحی پراکنده و غیررسمی محدود خواهد شد؛ اما با تقویت این نهادها، سازمان میتواند؛ اجرای طرحهای منابع طبیعی را تسهیل کند،هزینههای نظارت و حفاظت را کاهش دهد و اعتماد و همراهی بلندمدت جوامع محلی را به دست آورد.
جمعبندی:
سازمان منابع طبیعی کشور امروز نیازمند بازوی توانمند اجتماعی است. تعاونیها و اتحادیههای منابع طبیعی میتوانند این نقش را به بهترین شکل ایفا کنند. سرمایهگذاری بر این نهادها نه تنها یک انتخاب مدیریتی بلکه ضرورتی راهبردی برای تضمین پایداری منابع طبیعی و توسعه سبز ایران است.
صفر علیمردانی؛ مدیرعامل اتحادیه منابع طبیعی ، مرتعداران استان اصفهان
نظر شما :